Familie Bouwes

De familie Bouwes is een echte Groningse familie, waarvan generaties rondom Leek, Roden, Roderwolde, Leutingewolde en de Zulte hebben gewoond. De achternaam is bij de naamsaanneming in 1813 als eerste door Hendrikus Geerts gedaan, waarbij hij de keuze heeft gemaakt de naam van zijn grootvader te gebruiken: Bouwe.

Voor zover ik tot nu toe heb kunnen achterhalen is mijn oudste voorvader uit de familie Bouwes Geert Bouwes

Roderwolde, doop-, trouw- en lidmatenboek (1720-1757; DTB 127), 3 mei 1744, pagina 54
Huwelijksdatum: 03-05-1744.
Bruidegom: Geert Bouwes.
Bruid: Hinderikjen Peters, woonplaats: Foxwolde.

Roderwolde en Foxwolde zijn kleine buurtgemeentes in het Westerkwartier.

Geert en Hinderikjen Pieters krijgen drie kinderen; Bouwe Geerts (geboren 1745), Roelf Geerts (geboren 1749) en Hendrikus Geerts (geboren 11 mei 1755), mijn oudouder. Alle drie de kinderen zijn gedoopt in Roderwolde. Interessant wordt het rondom 1813 bij de naamsaanneming. Je ziet dan dat Bouwe en Roelf met hun families de achternaam Ipema gaan dragen. Maar Hendrikus Geerts zal de naam Bouwes gaan dragen. Daarmee wordt de achternaam van Geert Bouwes gevolgd. Hoe dit waarschijnlijk tot stand is gekomen zal ik hieronder verder toelichten. Zeker is uiteraard niet helemaal, omdat de aktes van naamsaanneming ontbreken of verdere feitelijke bewijslast. Maar uit o.a. de huwelijksakte van Hendrikus Geerts is veel informatie te halen.


Hendrikus Geerts huwt in 1785 eerst met Jantje Harms. Uit dit huwelijk worden er vier kinderen geboren; Harm, Hinderkien, Geert en Lammert Hindriks. Alle kinderen zijn geboren in Leutingewolde.  Leutingewolde is een kleine buurtgemeente tussen Roden en Roderwolde.
In 1810 overlijdt Jantje Harms te Roden; in de Zulte. Dit is een andere buurtgemeente. Hendrikus en Jantje zijn dan waarschijnlijk al weer vertrokken van een boerderijtje in Leutingewolde, waar ze gewoond hebben; zie website.

Hendrikus Geerts Bouwes, stamvader van de familienaam Bouwes .
Ruim een jaar na het overlijden van Jantje trouwt Hindrik op 28 november 1811 te Leek met Renskje Klasens. De broers van Hindrik - Roelf Geerts en Bouwe Geerts - zijn hierbij getuige. Roelf Klasens en Hendrik Klasens, de broers van Renskje zijn eveneens getuige.
Op de huwelijksakte komen de achternamen Ipema en Bouwes nog niet voor. Hendrikus en Renskje tekenen met een merkteken, kruisje. En Roelf en Bouwe met de naam Geerts. Bij het huwelijk wordt o.a. een akte getoond waaruit bljkt dat de ouders en grootouders van Hendrikus en Renskje overleden zijn.
Hendrikus en Renskje krijgen een zoon Jan Hindriks Bouwes. Jan, mijn betovergrootvader, wordt geboren op 18 maart 1813 te Zevenhuizen. Renskje was eerder gehuwd met Jan Roelfs en komt uit Leek. Na het huwelijk gaan Hendrikus en Renskje in Leek wonen.

Alle kinderen uit het eerste huwelijk van Hendrikus en Jantje Harms hebben de achternaam Ipema aangenomen. Zie hiervoor ook de website van de familie Ipema. Net als Bouwe en Roelf Geerts, de broers van Hendrikus. Maar Hendrikus neemt de achternaam Bouwes aan in 1813.

Het is bij de geboorte van Jan Hendriks Bouwes voor het eerst dat ik de achternaam Bouwes tegenkom. Hendrikus tekent nog steeds met een kruisje, maar als zoon wordt Jan Bouwes genoemd van Hendrikus Geerts Bouwes.

Waarom heeft Hendrikus Geerts de achternaam Bouwes aangenomen in 1813? En niet bijvoorbeeld ook de naam Ipema, zoals zijn broers wel deden?
Een verklaring hiervoor kun je vinden in de aanneming van de achternamen waar het gezin van Hendrikus en Renskje mee te maken had. De kinderen die Renskje heeft, samen met Jans Roelfs, nemen de naam Linker aan. Renskje zelf gaat mee in de lijn van haar familie en neemt de naam Pater aan. Voor Hendrikus klinkt het dan ook logischer dat hij de naam Bouwes gaat dragen en niet de achternaam die gerelateerd is aan zijn eerste vrouw, Jantje Harms. Daarmee is Hendrikus Geerts dus de stamvader van de familienaam BOUWES.

In de overlijdensaktes van Hendrik en Renskje is vermeld dat Hendrik timmerman was. Hendrik overlijdt op 4 juni 1840 in Zevenhuzen (huisnummer 58) en Renskje veertien jaar later op 1 november 1854. Een maand voor het overlijden van Hendrik, hij is dan 80 jaar oud, huwt zoon Jan (Hindriks).


Jan Hindriks Bouwes huwt met Aafke Jans Gort op 5 mei 1840 in Leek en zijn krijgen acht kinderen; Hendrik Jan, Jan, Harm, Janna, Roelf, Renskje, Harm en Pieter.
Hendrik Jans Bouwes,  mijn overgrootvader, is de oudste en huwt met Jentje Lucas Stuut op 5 november 1863 te Leek. Jentje overlijdt in juni 1884 waarna Hendrik Jans in december 1884 trouwt met Bontje Eekhof. Bontje is de weduwe van de jongste broer van Hendrik Jans, Piet. Zie voor meer informatie bij Hendrik Jans Bouwes.

Jente en Hendrik Jans krijgen zeven kinderen, waarvan mijn grootvader Roelf Bouwes de een na jongste is. Zie voor meer informatie bij Roelf Bouwes. Linksbovenin het scherm zie je de achterkant van een klein kaartje, waarop mijn grootvader Roelf Bouwes ooit alle kinderen van Hendrik Jans Bouwes op een rij heeft gezet.